Ausonius-buste in Bordeaux
Cursus van 6 lessen
Net als het oude Griekenland kende ook het Romeinse rijk enkele grote filosofen. Enerzijds pakten zij de lange en rijke traditie van de Griekse filosofie op en zetten deze voort, vooral de hellenistische filosofie. Anderzijds is hun insteek anders. De Romeinse filosofen leefden in een heel andere samenleving en cultuur. Ook is er die andere taal, het Latijn.
Decimus Magnus Ausonius (ca. 310-395) groeide op tussen de wijngaarden langs de Garonne en doceerde dertig jaar lang Latijn en retorica te Bordeaux. Daarna verbleef hij vele jaren in Trier, als opvoeder en staatsman aan het keizerlijk hof. Hij kwam zozeer onder bekoring van het Moezel-landschap, dat het hem inspireerde tot zijn beroemde lofdicht, ‘Mosella’. Hiermee werd hij de grondlegger van een nieuw genre in de Europese literatuur: het stroomdicht.
De tekst lijkt eenvoudig en oppervlakkig. Ausonius bezingt de charmes van het Romeinse leven op en langs het water van de Moezel. Het is een paradijs voor vissers, waar saters en najaden stoeien in de hitte van het middaguur, waar schepen langs dichtbegroeide oevers schuiven, terwijl op de hellingen prachtige landhuizen tussen de bloeiende wijngaarden liggen. Maar schijn bedriegt ...
In de recente vakliteratuur prijst men de hoogstaande filosofische inzet van Ausonius’ gedicht. De ‘heidense’ filosofie bereikt nog een laatste hoogtepunt: neoplatonisme gecombineerd met een zeer modern aandoende taalfilosofie. Om dat te zien moeten we ons grondig verdiepen in het gedicht. We doen dat aan de hand van een Engelstalige vakpublicatie en een Nederlandstalige vertaling van Ausonius’ gedicht. Het lezen en bespreken van zowel de vakpublicatie als het gedicht vormen de kern van deze cursus.
De cursus maakt deel uit van het cursustraject ‘Romeinse filosofen’ waarin op een heldere en beknopte wijze de geschiedenis van de Romeinse filosofie integraal besproken wordt. Na Lucretius, Cicero, Seneca, Marcus Aurelius, Minucius Felix, Lactantius en Ausonius komt nog aan bod: Augustinus (6 lessen). Elke cursus vormt een afgerond geheel en kan ook apart gevolgd worden.
De cursus wordt gegeven in Heerlen en Maastricht:
Heerlen
locatie Cultuurhuis Heerlen, Sittarderweg 145, Heerlen (vrij parkeren)
tijd woensdagochtend, 11.00-13.00 uur
data 1e halfjaar 2025, van 15/1 t/m 19/2
Maastricht
locatie Rubico - Filosofie en Cultuur, Weustenraadstraat 3, Maastricht
tijd donderdagmiddag, 14.00-16.00 uur (ook te volgen op Zoom)
data 1e halfjaar 2025, van 16/1 t/m 20/2
docent Robert Kragting
literatuur reader tegen kostprijs te verkrijgen bij aanvang van de cursus
kosten € 160,-
aanmelden tijdig reserveren; beperkt aantal plaatsen
NB:
- Als kennismaking met Ausonius is er de lezing ‘Ausonius - ‘Spel van Zeven Wijzen’’, in Heerlen en Maastricht.
- In de week na de laatste les van de cursus is er als verdieping nog de themadag ‘Mens en natuur in Ausonius’ ‘Mosella’’, in Heerlen en Maastricht.
- Ook tijdens de vervolgcursus ‘Romeinse filosofen: Augustinus’ is er aandacht voor Ausonius, over zijn vriendschap met Paulinus van Nola (354-431).