Botticelli, 'Dante', 1495
Twee cursussen van 6 lessen
Het ontstaan van het humanisme in Italië op het breukpunt van middeleeuwen en renaissance was een zeer belangrijke gebeurtenis in de geschiedenis van de westerse beschaving: het leidde tot een geheel ander denken over de mens en zijn waarde.
Een belangrijk vertegenwoordiger van de late middeleeuwen is de Italiaanse dichter Dante Alighieri (1265-1321). In zijn meesterwerk ‘De goddelijke komedie’ beschrijft hij een denkbeeldige reis door de drie rijken van het christelijke hiernamaals: hel, louteringsberg en paradijs. Deze reis voert hem door het hele middeleeuwse universum. Het werk kan, ondanks de literaire opzet, bijna een wetenschappelijke ‘summa’ of encyclopedie van de late middeleeuwen genoemd worden: natuurfilosofie, filosofische ethiek, theologie en sociaal-politieke filosofie komen er allemaal in aan de orde. Het vat niet alleen het denken van de middeleeuwen samen, maar kondigt in zijn aandacht voor het aardse en het specifiek menselijke ook al de nieuwe tijd aan.
Dantes ‘Goddelijke komedie’ bestaat uit drie delen: ‘Hel’, ‘Louteringsberg’ en ‘Paradijs’. Tijdens de eerste cursus van 6 lessen lezen we enkele canto's van het eerste deel, ‘Hel’, in een Nederlandse vertaling, tijdens de tweede cursus enkele canto’s van het tweede deel, ‘Louteringsberg’, en van het derde deel, ‘Paradijs’.
De cursussen maken deel uit van het nieuwe cursustraject ‘Van zondaar tot humanist’. Deze leergang omvat een traject van twee jaar waarin de overgang van de late middeleeuwen naar de renaissance wordt behandeld. Steeds terugkerend motief is de worsteling van de zelfstandig denkende mens welke leidde tot het ontstaan van het humanisme. Na Dante Alighieri komen nog aan bod: Umberto Eco, Francesco Petrarca en Marsilio Ficino. Elke cursus vormt een afgerond geheel en kan dus goed apart worden gevolgd.
De lezing ‘Dante Alighieri, de onbekende filosoof’ is bedoeld als inleiding, net als themadag ‘Dante in de beeldende kunst’; de lezing ‘Liszt en Dante’ kan dienen als verdieping.
De twee cursussen worden gegeven in Heerlen en Maastricht:
Heerlen
locatie Cultuurhuis Heerlen, Sittarderweg 145, Heerlen (vrij parkeren)
tijd woensdagochtend, 11.00-13.00 uur
data cursus 1 1e halfjaar 2025, van 17/9 t/m 29/10, niet op 15/10
data cursus 2 1e halfjaar 2025, van 12/11 t/m 17/12
Maastricht
locatie Rubico - Filosofie en Cultuur, Weustenraadstraat 3, Maastricht
tijd donderdagmiddag, 14.00-16.00 uur (ook op Zoom)
data cursus 1 1e halfjaar 2025, van 18/9 t/m 30/10, niet op 16/10
data cursus 2 1e halfjaar 2025, van 13/11 t/m 18/12
docent Robert Kragting
kosten € 160,- per cursusdeel
literatuur reader tegen kostprijs te verkrijgen bij aanvang van de cursus
aanmelden tijdig reserveren; beperkt aantal plaatsen